เซลล์สัตว์ คือหน่วยพื้นฐานที่สร้างเป็นส่วนประกอบของสิ่งมีชีวิตในกลุ่มสัตว์ ซึ่งเป็นหน่วยสร้างสรรค์และประมวลผลของสารอาหาร และเป็นหน่วยพื้นฐานสำคัญในการทำงานของร่างกายสัตว์ในหลายระบบ เซลล์สัตว์ไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าได้ เพราะเซลล์เป็นหน่วยพื้นฐานที่เล็กมากและไม่มีระบบอวัยวะเช่นตาที่สามารถรับรู้แสงได้ซึ่งเซลล์สายตาเป็นเซลล์ที่มีความชำนาญในการรับรู้แสงและส่งสัญญาณไปยังสมองเพื่อการประมวลผลและการมองเห็น จึงต้องมีการใช้กล้องจุลทัศน์ในการส่องเพื่อให้มองเห็นและสามารถศึกษาส่วนประกอบ โครงสร้างของเซลล์ ต่างๆได้
ส่วนประกอบของเซลล์และหน้าที่ แตกต่างกันไป
ส่วนประกอบของเซลล์และหน้าที่ ของเซลล์จะมีความแตกต่างกันไปตามสภาพแวดล้อม และส่วนใหญ่สัตว์ที่อยู่ในสภาพแวดล้อมเดียวกันก็มักจะมีส่วนประกอบของเซลล์ที่มีพื้นฐานคล้ายๆกัน ดังนี้
- เยื่อหุ้มเซลล์ (Cell membrane) สามารถพบได้ในสิ่งมีชีวิตทุกชนิด แต่ยกเว้นไวรัส เป็นส่วนที่ช่วยให้สามารถคงรูปลักษณะให้เป็นทรงกลมไว้ได้ และสามารถให้สารบางอย่างชนิดสามารถผ่านเข้าออกได้และเป็นตัวทำการควบคุมเพื่อไม่ให้สารที่ไม่ต้องการผ่านเข้าไปทำลายเซลล์
- นิวเคลียส (Nucleus) มีหน้าที่ควบคุมการทำงานต่างๆภายในเซลล์สามารถทำการแบ่งเซลล์และบรรจุสารพันธุกรรม DNA ของสัตว์ตัวนั้นๆหรือสิ่งมีชีวิตตัวนั้นไว
- ไซโทพลาซึม (Cytoplasm) จะประกอบด้วยของเหลวเป็นจำนวนมากที่เรียกว่าไซโทซอลแล้วก็จะมีส่วนที่เป็นของแข็งที่เรียกว่าออร์แกเนลล์อยู่ด้วย
- ร่างแหเอนโดพลาซึม (Endoplasmic Reticulum, ER) จะมีลักษณะที่มีผิวเรียบและผิวขรุขระทำหน้าที่ในการสร้างไขมันและกำจัดสารพิษต่างๆสำหรับชนิดผิวเรียบแต่สำหรับชนิดผิวขรุขระจะมีหน้าที่สำหรับการสร้างโปรตีนและส่งโปรตีนออกไปยังภายนอกเซลล์
- ไรโบโซม (Ribosome) จะเป็นแหล่งสำหรับการสร้างโปรตีนหลักและยังสามารถทำการส่งโปรตีนออกไปนอกเซลล์ได้
- เซนทริโอล (Centrioles) จะเป็นส่วนที่ไม่มีเยื่อหุ้มสามารถทำการจำลองตนเองและสร้างโปรตีนขึ้นเองได้โดยสามารถทำการแบ่งเซลล์เพื่อใช้ในการลำเลียงสารภายในเซลล์และช่วยในการเคลื่อนที่ของเซลล์
- ไลโซโซม (Lysosome) มีหน้าที่ในการสลายอนุภาคโมเลกุลสารอาหารต่างๆและยังสามารถทำลายเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่เซลล์ได้นอกจากนี้ยังสามารถทำลายเซลล์ที่ตายแล้วได้ด้วย
- ไมโทคอนเดรีย (Mitochondria) มีหน้าที่เป็นแหล่งผลิตพลังงานสูงสุดที่สามารถสลายอาหารและช่วยในการลำเลียงออกซิเจนเรียกได้ว่าเป็นระบบการหายใจในระดับเซลล์
- กอลจิบอดี (Golgi Body) หรือกอลจิคอมเพล็กซ์ (Golgi Complex) จะมีหน้าที่ในการรับสารและจัดเก็บสารต่างๆเอาไว้ภายในและต่อเติมตัดแต่งโปรตีนให้สมบูรณ์และเมื่อเสร็จสมบูรณ์แล้วก็จะทำการเคลื่อนย้ายไปยังจุดหมายปลายทางทั้งภายในและภายนอกเซลล์
และนี่คือ ส่วนประกอบของเซลล์และหน้าที่ หลักๆของเซลล์สัตว์ แต่สำหรับสัตว์บางตัวก็จะมีสภาวะการทำงานและหน้าที่ที่อาจจะแตกต่างกันไปตามอนาเขตหรือสภาพแวดล้อมดังเช่นเซลล์ของพืช เซลล์สัตว์บกและเซลล์สัตว์น้ำมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญในโครงสร้างและฟังก์ชั่นที่สำคัญของแต่ละชนิดของสัตว์ และยังสามารถแตกต่างกันไปตามชนิดและหน้าที่ของเซลล์ ยกตัวอย่างเช่น เซลล์เม็ดเลือดแดงที่จะมีรูปร่างค่อนข้างกลมหรือเซลล์กล้ามเนื้อที่จะมีรูปร่างเรียวยาวแหลม เป็นต้น
ส่วนประกอบเซลล์พืช เซลล์ สัตว์ แตกต่างกันอย่างไร
ส่วนประกอบเซลล์พืช เซลล์ สัตว์ แตกต่างกันที่เซลล์สัตว์นั้นจะมีจำนวนที่น้อยกว่าเซลล์พืช โดยส่วนประกอบของเซลล์พืชจะมีอยู่ประมาณ 9 ส่วนประกอบ และ เซลล์พืชมีอะไรบ้าง
- ผนังเซลล์ (Cell wall)
- เยื่อหุ้มเซลล์ (Cell membrane)
- นิวเคลียส (Nucleus)
- ไซโทพลาซึม(Cytoplasm)
- ร่างแหเอนโดพลาซึม (Endoplasmic Reticulum)
- แวคิวโอล (Vacuole)
- คลอโรพลาสต์ (Chloroplast)
- ไมโทคอนเดรีย (Mitochondria)
ซึ่งเซลล์พืชและเซลล์สัตว์มีความแตกต่างกันตามหน้าที่และส่วนประกอบรวมไปถึง รูปเซลล์พืช ที่แตกต่างกัน ส่วนประกอบของเซลล์พืช มีส่วนประกอบที่เกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์แสงและการสร้างอาหาร เช่น เครื่องสร้างอาหารในเซลล์พืช (เปลือกเยื่อใบ), ส่วนที่เกี่ยวข้องกับการดูดซึมน้ำและอาหารจากดิน (รากพืช), และส่วนที่เกี่ยวข้องกับการเก็บสารอาหาร (เมล็ดพืช) แต่เซลล์สัตว์ มีหน้าที่หลากหลาย ซึ่งรวมถึงการควบคุมการทำงานของร่างกาย เช่น เซลล์ประสาทมีหน้าที่ส่งสัญญาณต่างๆ ให้กับส่วนอื่นของร่างกาย เซลล์กล้ามเนื้อมีหน้าที่สร้างการเคลื่อนไหว และเซลล์เลือดมีหน้าที่ในการขนส่งออกซิเจนและสารอาหารไปยังส่วนอื่นของร่างกาย
ผนังเซลล์หน้าที่ หรือ เยื่อหุ้มเซลล์
เนื่องจากเซลล์สัตว์มีรูปร่างลักษณะเป็นกลมรีและเพื่อให้เซลล์ของสัตว์นั้นมีรูปร่างคงที่ จึงมี ผนังเซลล์หน้าที่ ซึ่งสำหรับสัตว์จะเรียกว่า เยื่อหุ้มเซลล์ ทำให้เซลล์นั้นยังสามารถคงรูปร่างเอาไว้ได้โดยที่เยื่อหุ้มเซลล์ประกอบด้วยสารพวกโปรตีนและไขมันเป็นหลัก และมีลักษณะเป็นผนังบางๆให้สารสามารถผ่านเข้าออกได้
นอกจากจะมีหน้าที่ในการคงรูปร่างยังสามารถทำหน้าที่ในการป้องกันอันตรายให้แก่เซลล์ไม่ให้มีสิ่งแปลกปลอมเข้าไปสู่ภายในเซลล์ เป็นตัวควบคุมปริมาณของชนิดสารตามคุณสมบัติที่สามารถผ่านเข้าสู่เซลล์ได้
แต่สำหรับ ส่วนประกอบของเซลล์พืช ที่เป็นผนังเซลล์นั้นจะมีหน้าที่และคุณสมบัติคล้ายกัน แต่ส่วนประกอบหลักแตกต่างกัน รวมไปถึงรูปร่างด้วยเช่นกัน
โครงสร้างของเซลล์ มีความคล้ายคลึงกับส่วนประกอบ
แต่สำหรับสัตว์บกและสัตว์น้ำจะมี โครงสร้างของเซลล์ ที่แตกต่างกัน เซลล์สัตว์บกมักมีร่างกายแบบหลายเซลล์ซึ่งเรียกว่าหน่วยส่วนประกอบ (multicellular) ซึ่งประกอบด้วยเซลล์ต่างๆ ที่มีหน้าที่และรูปร่างที่แตกต่างกัน ในขณะที่เซลล์สัตว์น้ำส่วนใหญ่เป็นเซลล์เดี่ยว (unicellular) ซึ่งแตกต่างไปจากสภาพของเซลล์สัตว์บก และ เซลล์สัตว์บกมักมีส่วนประกอบอื่นๆ เช่น กระดูก กระดูกสันหลัง และระบบประสาทที่ซับซ้อน ในขณะที่เซลล์สัตว์น้ำมักมีโครงสร้างที่เหมาะสมสำหรับการอยู่ในสภาวะน้ำ เช่น ปลอกน้ำเปลือก หรือชั้นคราบที่ช่วยปกป้องเซลล์
นอกจากนี้เซลล์สัตว์บกมักมีระบบการเคลื่อนที่ที่ซับซ้อน เช่น การเคลื่อนที่ของกล้ามเนื้อ การเคลื่อนที่ด้วยการกระโดด ฯลฯ ในขณะที่เซลล์สัตว์น้ำมักมีการเคลื่อนที่ด้วยการลื่นไหลในสภาวะน้ำ จึงทำให้มีลักษณะของโครงสร้างเซลล์ที่แตกต่างกันนั่นเอง
สรุปแล้ว เซลล์สัตว์ สำคัญอย่างไร
เซลล์สัตว์ ภาษาอังกฤษ มีชื่อว่า Animal cell และ เซลล์พืช ภาษาอังกฤษ มีชื่อว่า Plant cell สรุปแล้ว เซลล์สัตว์ มีความสำคัญกับทั้งมนุษย์และสิ่งแวดล้อม เซลล์สัตว์เป็นส่วนประกอบพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตและมีความสำคัญมาก เซลล์สัตว์เป็นส่วนประกอบของสิ่งมีชีวิตทั้งหมด มันสร้างเนื้อเยื่อและอวัยวะที่สำคัญให้กับสิ่งมีชีวิตในขั้นตอนการเจริญเติบโตและพัฒนา เซลล์สัตว์รวมกันเป็นเนื้อเยื่อและอวัยวะที่ทำงานร่วมกันเพื่อให้ร่างกายทำงานได้อย่างถูกต้อง เช่น เซลล์กล้ามเนื้อทำหน้าที่เคลื่อนไหวและบริหารงาน เซลล์ประสาทสื่อสารส่งสัญญาณข้อมูล และเซลล์เลือดทำหน้าที่พาออกซิเจนและสารอาหารไปยังเซลล์อื่นๆ เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการทางชีวเคมีในร่างกาย เช่น เอนไซม์ที่ช่วยย่อยอาหาร ฮอร์โมนที่ควบคุมกระบวนการทางชีวภาพ และสารสื่อสารที่เป็นส่วนสำคัญในการสื่อสารระหว่างเซลล์ เซลล์สัตว์ยังสามารถซ่อมแซมหรือทดแทนเซลล์ที่สูญเสียได้ และป้องกันตัวเองจากสิ่งแวดล้อมที่เข้ามาทำลาย เซลล์สัตว์มีบทบาทสำคัญในกระบวนการสืบพันธุ์ โดยการเจริญเติบโตและแบ่งเซลล์สร้างเนื้องอกเพื่อสร้างสิ่งมีชีวิตใหม่
สามารถอัพเดตเรื่องราววิทยาศาสตร์อื่นๆที่น่าสนใจได้เพิ่มเติม
เซลล์พืช คืออะไร และมีความสำคัญกับมนุษย์อย่างไร
การค้นพบวิทยาศาสตร์ มีที่มาที่ไปอย่างไร และมีความสำคัญอย่างไร
วิทยาศาสตร์น่ารู้ การเรียนวิทยาศาสตร์สนุกกว่าที่คิด
พันธุศาสตร์ สายพันธุ์และการสืบพันธุ์ของสิ่งมีชีวิต
สามารถอัพเดตข่าวสารเรื่องราวต่างๆได้ที่